Aktywność fizyczna jest nieodłącznym elementem naszego życia. I większość osób, które znam czuje, że dobrze jest się ruszyć sprzed komputera, telewizora, biurka i poprzebierać trochę nogami. Po prostu czujemy się lepiej. Zdziwicie się jak dużo, według badań naukowych, naszemu organizmowi daje kilka aktywnych godzin w tygodniu

Przez głowę przemknęła mi myśl „nie mam czasu”, która po drodze spotkała się z „nie chce mi się”. I w ten sposób stwierdziłem, że zamiast zaplanowanego na wieczór biegania, które razem z prysznicem zajęłoby trochę ponad godzinę, popracuję jeszcze trochę. I chociaż wiem, że takie „oszczędności czasu” nigdy nie kończą się dobrze, to znowu to zrobiłem.

Przez „zaoszczędzoną” godzinę niby coś tam zrobiłem, ale nie było to ani kreatywne, ani produktywne, ani skuteczne. Głupim się urodziłem i pewnie głupim umrę. Przecież już tyle razy przekonałem się, że poświęcając czas na aktywność fizyczną nie tylko lepiej się czuję, ale też działam skuteczniej, przychodzą mi do głowy lepsze pomysły, jestem w stanie bardziej się skupić i działam szybciej.

Aktywność fizyczna – przetestowałem jej brak na sobie

Po sobie wiem, jak ważna jest aktywność fizyczna. Gdy ze złamaną nogą większość swojego czasu spędzałem w łóżku mogłem obserwować, co się ze mną dzieje. Normalnie bywam trudny, a będąc skazanym na brak sportu stałem się zupełnie nie do zniesienia 🙂 Do tego zacząłem przybierać na wadze, pojawiła się bezsenność i pierwsze objawy depresji. Na szczęście po czterech tygodniach w łóżku przyszła rehabilitacja, wróciłem do regularnej aktywności fizycznej. A moje życie do normy.

Spośród krajów OECD Polska jest w samej czołówce pod względem wydatków per capita na leki bez recepty. I jak słyszę w radio kolejną reklamę, na co wymyślono kolejną tabletkę to łapię się za głowę. Bo przecież z doświadczenia wiem, że jest cudowne lekarstwo, praktycznie bez skutków ubocznych. Sięgnąłem do fachowej literatury, aby połączyć swoje doświadczenia dotyczące wpływu aktywności fizycznej na nasze życie z badaniami naukowymi. Lista materiałów na końcu tekstu.

Ciesz się zdrowiem dzięki aktywności fizycznej

Badania naukowe jednoznacznie wskazują, że to brak aktywności fizycznej jest jednym z głównych czynników odpowiedzialnych za epidemię chorób serca. Aktywność fizyczna pomaga także w zapobieganiu wielu chorób m.in. nadciśnienia, cukrzycy typu 2 (insulinoniezależnej), raka czy osteoporozy. W przypadku chorób psychicznych, takich jak zaburzenia depresyjne i lękowe, aktywność fizyczna nie tylko pomaga w ich zapobieganiu, ale może być także stosowana jako skuteczny środek podczas leczenia.

Aktywność fizyczna poprawia jakość życia osób, których dotykają tak różne sprawy jak: zarostowa choroba tętnic obwodowych, fibromialgia, abstynencja nikotynowa, czy menopauza. Ruch pomaga także kontrolować wagę i może opóźniać procesy starzenia. Aktywność w znaczący sposób przyczyni się także do zdrowego starzenia się pozwalającego na samodzielne funkcjonowanie. Aktywni ludzie znacznie rzadziej cierpią na choroby starcze takie jak np. demencja.

Z plecakiem pełnym dobrego humoru

Dzięki aktywności fizycznej poprawia się także nasza jakość życia. Badania potwierdzają, że osoby które regularnie ćwiczą częściej bywają w dobrym nastroju i mają lepsze ogólne samopoczucie. Do tego mamy lepszą samoocenę, lepszą witalność. Jesteśmy bardziej zadowoleni z tego jak wyglądamy. Regularna aktywność fizyczna pozwala obniżyć poziom stresu. Pozwala także na sprawniejsze funkcjonowanie intelektualne i lepsze wykorzystanie naszych zasobów mentalnych.

Ostatnio pojawił się cały wysyp badań dotyczący miokin. Na Pubmedzie (popularnej wyszukiwarce prac naukowych dotyczących zdrowia i medycyny) pierwsze badania na temat miokin pojawiają się dopiero w 2003 roku. Dla porównania na hasło aktywność fizyczna pierwsze badania naukowe pojawiają się już w XIX wieku.

Co to są miokiny?

Miokiny to substancje wytwarzane przez mięśnie szkieletowe podczas aktywności fizycznej. I chociaż większość miokin cały czas pozostaje niezbadana, to te które znamy mają tak szeroki pozytywny wpływ na nasz organizm, że aż zastanawiającym jest, dlaczego aktywności fizycznej lekarze nie wypisują na recepcie zamiast leków. Miokiny oddziaływują na mózg, wątrobę, trzustkę, jelita, kości, skórę czy tkankę tłuszczową. O tym jak działają miony można by spokojnie napisać tekst na kilka ekranów – brązowienie białego tłuszczu (to wyjątkowo modny ostatnio temat w związku z morsowaniem), lepsze funkcje poznawcze naszego mózgu, lepszy metabolizm lipidów i glukozy… A to tylko wierzchołek góry lodowej.

Regularna aktywność fizyczna wpływa na nasz organizm w tak wielu aspektach, że można by wymieniać bez końca. Np. badania potwierdzają, że nawyki związane z aktywnością fizyczną mają korzystny wpływ na rozwój mózgu. Regularna aktywność fizyczna kobiet w ciąży ma pozytywny wpływ na rozwój dziecka. Podobny wpływ na rozwój ma także aktywność fizyczna w dzieciństwie oraz okresie dojrzewania.  Są też badania, które wykazują, że aktywność fizyczna znacząco wpływa na poprawę perystaltyki naszych jelit i na nasz mikrobiom jelitowy.

Aktywność fizyczna – ile się ruszać i czego unikać?

Chciałem jeszcze napisać, co aktualny stan wiedzy naukowej mówi na temat tego ile najlepiej się ruszać, czego unikać ćwicząc, dlaczego sport niewyczynowy dla zdecydowanej większości z nas będzie lepszym wyborem, ale właśnie zauważyłem, że właśnie przekroczyłem pięć tys. znaków ?  Czy ktoś to w ogóle przeczyta ?  Jeśli jednak znajdą się czytelnicy, to obiecuję drugą część odpowiadającą na obydwa pytania.

Celem naszego Stowarzyszenia jest promocja aktywności fizycznej (więcej o nas tutaj). Jeśli jesteś z okolic Bydgoszczy to o aktualnej porze roku zapraszamy na siatkówkę plażową i jednodniowe wycieczki rowerowe (kontakt do nas). Jeśli mieszkasz gdzieś dalej to możesz zostawić do siebie maila damy Ci znać, o zapisach na nasze wyjazdy. Spędzamy tam aktywnie czas w super atmosferze #zplecakiempełnymdobregohumoru ?. Będę super szczęśliwy jeśli dzięki temu wpisowi chociaż jedna osoba zacznie regularnie ćwiczyć. Jeśli chcesz dołożyć swoją cegiełkę możesz udostępnić ten post, za co z góry dziękuję 🙂 Może dzięki Tobie ktoś też zmieni swoje życie na lepsze 🙂

Pamiętajcie, że ten tekst nie zastąpi konsultacji z lekarzem, a jeśli chcecie zacząć ćwiczyć, to warto sprawdzić, czy z waszym zdrowiem jest wszystko okay.

Źródła:

Gomes da Silva S, Arida RM. Physical activity and brain development. Expert Rev Neurother. 2015;15(9):1041-1051.

Hoare E, Stavreski B, Jennings GL, Kingwell BA. Exploring Motivation and Barriers to Physical Activity among Active and Inactive Australian Adults. Sports (Basel). 2017;5(3):47. Published 2017 Jun 28.

Kettunen O, Kyröläinen H, Santtila M, Vuorimaa T, Vasankari TJ. Greater levels of cardiorespiratory and muscular fitness are associated with low stress and high mental resources in normal but not overweight men. BMC Public Health. 2016;16:788. Published 2016 Aug 15.

Najafipour H, Moazenzadeh M, Afshari M, et al. The prevalence of low physical activity in an urban population and its relationship with other cardiovascular risk factors: Findings of a community-based study (KERCADRS) in southeast of Iran. ARYA Atheroscler. 2016;12(5):212-219.

Nuzum H, Stickel A, Corona M, Zeller M, Melrose RJ, Wilkins SS. Potential Benefits of Physical Activity in MCI and Dementia. Behav Neurol. 2020;2020:7807856. Published 2020 Feb 12.

Orkaby AR, Forman DE. Physical activity and CVD in older adults: an expert’s perspective. Expert Rev Cardiovasc Ther. 2018;16(1):1-10.

Peluso MA, Guerra de Andrade LH. Physical activity and mental health: the association between exercise and mood. Clinics (Sao Paulo). 2005;60(1):61-70.

Pharmaceutical expenditure – OECD iLibrary – https://www.oecd-ilibrary.org/sites/3b2d8ac1-en/index.html?itemId=/content/component/3b2d8ac1-en

Severinsen MCK, Pedersen BK. Muscle-Organ Crosstalk: The Emerging Roles of Myokines. Endocr Rev. 2020;41(4):594-609.

Tuka V, Daňková M, Riegel K, Matoulek M. Pohybová aktivita – svatý grál moderní medicíny? [Physical activity – the Holy Grail of modern medicine?]. Vnitr Lek. 2017;63(10):729-736.